Ιερά Μονή Βατοπεδίου: το καύχημα του Ορθόδοξου Μοναχισμού

(οι πτέρυγες των Κελιών των μοναχών), που εδραιωμένες ¨ασφυκτικά¨ η μία σιμά στην άλλη ομονοιούν και αναπαύουν, έστω και πρόσκαιρα, λαμπροφόρους αγίους του Ουρανού!

Ένας καστρόσχημος Πυλώνας, αμέτρητα παρεκκλήσια διανθίζουν ολούθε την αγιότητα. Και αν πεις και για την εσωτερική αυλή! Από τις μεγαλύτερες του Αγίου Όρους! Ιερά και Μεγίστη η Μονή του Βατοπεδίου μια και τριανταπέντε χιλιάδες τετραγωνικά μέτρα είναι οικοδομημένα! Κάπου εκεί, λίγο τα λόγια, λίγο οι εικόνες που αναμοχλεύω από τότε! Ιερά Μονή του Βατοπεδίου, καύχημα και σέμνωμα του Όρους και του Ορθόδοξου Ανατολικού Μοναχισμού.

«Τ΄ όνομά της προέρχεται μάλλον από τους πολλούς βάτους της περιοχής και θεωρείται η δεύτερη σε αρχαιότητα Μονή του Αγίου Όρους μετά τη Μεγίστη Λαύρα. Η Μονή θα γνωρίσει μέρες ακμής και θα ενισχυθεί από τους Βυζαντινούς Αυτοκράτορες Κομνηνούς. Αργότερα όμως, θα υποστεί καταστροφές από τις επιδρομές των Καταλανών πειρατών, καθώς και διωγμούς από τους Ενωτικούς του Βυζαντίου». Με τη συνδρομή και επιστασία της ιεράς Μονής θα λειτουργήσει από το 1749 η Αθωνιάδα Σχολή, η εκκλησιαστική σχολή του Αγίου Όρους. Το καθολικό της Μονής, θαυμάσιο οικοδόμημα του ι΄ αιώνα είναι αφιερωμένο στην εορτή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου και φέρει τοιχογραφίες του ιδ΄ αιώνος, πολλές από τις οποίες είναι από τη σχολή του Πανσέληνου.

Μάθετε εδώ περισσότερα για μία εξαιρετική αγιογραφία της Ιεράς Μονή Βατοπεδίου, την εικόνα της Συνάξεως των Αρχαγγέλων που διασώζεται στη Μονή από το δεύτερο μισό του 15ου αιώνα.

Το Βατοπέδι, η ¨Καθέδρα της Θεοτόκου¨ όπως συνηθίζεται να λέγεται στο Όρος, κοσμείται από επτά θαυματουργές εικόνες της Παναγίας και λίαν εξαιρέτως, με την σεβασμία και τιμιωτάτη Θεομητορική Ζώνη. Μεγάλος αριθμός ιερών λειψάνων μεταξύ των οποίων η αγία κάρα του Ιερού Χρυσοστόμου, πολύτιμοι θησαυροί, ευαγγέλια, ειλητάρια, περίπου είκοσι χιλιάδες έντυπα βιβλία και άλλοι ανεκτίμητοι θησαυροί φυλάσσονται νυχθημερόν στην ιερά Μονή. Το δε αρχονταρίκι της είναι το μεγαλύτερο του Όρους. Η φιλοξενία των Μοναχών αβραμιαία. Μού έκαμε εντύπωση που στο Βατοπέδι συνάντησα πολλούς νέους επιστήμονες Μοναχούς, σχεδόν από ολόκληρο τον κόσμο. Αποκήρυξαν τον κόσμο, ασπάσθηκαν την ησυχία και εμόνασαν για να συναντήσουν τον Κύριο Ιησού Χριστό γιατί πολύ Τον αγάπησαν!

Μάθετε πως η Αγία Ζώνη της Παναγίας έφτασε στο Άγιον Όρος πατώντας εδώ ενώ για τις θαυματουργές εικόνες τις Παναγίας στον Άθωνα θα βρείτε περισσότερες πληροφορίες εδώ.

Στο Όρος κάθετι σε φέρνει πιο κοντά στην αγιότητα! Ο κόπος των Μοναχών, οι σχεδόν αδιάκοπες ιερές ακολουθίες, η φυσική ομορφιά του τόπου αποκύημα παραδείσιων αναφορών και εικόνων! Ιερά Μεγίστη Μονή του Βατοπεδίου! Καύχημα και προπύργιο του ορθόδοξου αγιορείτικου ιδεώδους!

Στην ακροθαλασσιά της Βατοπεδίου συζητήσαμε πολλές φορές για την προσευχή. Αγαπημένο θέμα των Μοναχών η προσευχή! Είναι ο τρόπος , το μέσον που τους διατηρεί ¨εν Χριστώ νόες¨, διάπυρους και διακήρυχτους μύστες του Ουρανίου πολιτεύματος, ¨κοινωνούς εσαεί κατά χάριν των επουρανίων και απορρήτων του Χριστού Μυστηρίων¨.

Αφιερωμένοι στην προσευχή και δη στη μονολόγιστη ¨ευχή του Ιησού¨ οι Μοναχοί γεύονται θείες εμπειρίες, απόκοσμα διδάγματα, θείες αναβάσεις και αγιοπνευματικά γυμνάσματα. Έτσι είναι ο Άθωνας! Ένα πνευματικό εργαστήρι αγίων! Μία μουσική κυψέλη με μελίρρυτες φωνές και καλλικέλαδους Πατέρες που νυχθημερόν υμνούν και δοξολογούν την Παναγία Τριάδα.

Και αν πεις για την ολονύχτια και κοπιώδη προσευχητική τους αγρύπνια! Ας αφήσουμε τον Δικαίο της Σκήτης του Προφήτου Ηλιού, γέροντα Ιωακείμ να μας διδάξει: « Η προσευχή της νυκτός για τον μοναχόν είναι μία θυσία. Θυσιάζει τον ύπνο για την προσευχή, για τον Χριστόν. Την ημέρα είν΄ εύκολα τα πράγματα. Ο μοναχός επιδιώκει τα δύσκολα. Να σας ρωτήσω κάτι; Τ΄ αηδόνια πότε καλαηδούν; Όχι την ημέρα βέβαια, αλλά τη νύκτα και κυρίως τα ξημερώματα. Εμείς που έχουμε αυτή την ευλογία, να έχουμε πολλά αηδόνια εδώ στα δάση που είναι γύρω από τα μοναστήρια, απολαμβάνουμε αυτή την μελωδία. Τ΄ ακούς που αρχίζουν τα ξημερώματα συναυλίες ολόκληρες. Έτσι και οι μοναχοί, σαν τ΄ αηδόνια ξυπνάνε νωρίς και αρχίζουν να καλαηδάνε στον Θεόν, να λένε τα τραγούδια του Θεού. Έτσι αποκαλούσε ο Παπαδιαμάντης τους ύμνους της Εκκλησίας μας, τραγούδια του Θεού. Αλλά είναι και κάτι άλλο: Υπάρχει η παράδοση ότι τη νύκτα ¨ανοίγει¨ ο ουρανός. Ανοίγουν τ΄ αυτιά των αγγέλων, ακούνε καλύτερα και μεταφέρουν καλύτερα τις προσευχές στον ουρανό.

Στην Ιερά Μεγίστη Μονή του Βατοπεδίου μας αξίωσε ο Πανάγαθος Θεός να γνωρίσουμε δια ζώσης τον μακαριστό σήμερα γέροντα Ιωσήφ τον Βατοπεδινό. Εγκαταβίωνε λίγο έξω από το Μοναστήρι. Εκεί στο κονάκι του τον επισκεφθήκαμε πολλές φορές. Η μορφή του θα μου μείνει αξέχαστη, καθώς και όσα μου ¨αποκάλυψε¨ για το παρελθόν μου, ονομαστικά τα πρόσωπα της οικογενείας μου και μια συμβουλή-απάντηση σε ένα σημαντικό θέμα για την ζωή μου που με απασχολούσε τότε. Και όλα αυτά χωρίς να προλάβω να του πω ούτε το όνομά μου. Ήταν η πρώτη φορά που τον συναντούσα!

Αναφερόμενος στο Βατοπέδι οι θύμησες που αναμοχλεύονται είναι πολλές. Από την πρώτη μου επίσκεψη αγάπησα όλως ιδιαιτέρως την Κυρίαν Θεοτόκον την ¨Παραμυθίαν¨.Περνούσα πολλές ώρες στο παρεκκλήσι της. Τα θυμάμαι όλα, όσα της εμπιστεύτηκα, όσα μοιράστηκα στη Χάρη Της! Ποτέ δεν με πλήγωσε. Έψαλλα πολλάκις μπροστά στην ιερά εικόνα Της! «Εν νόσων σκανδάλων και πειρασμών, περικυκλωθέντες τη εικόνι σου ως εικός, προσπίπτομεν Δέσποινα βοώντες, Παραμυθία απάλλαξον τάχιστα».

Ο Αρχιμανδρίτης Εφραίμ με μοναχό της Ιεράς Μονής Βατοπαιδίου

Τώρα που σημειώνω τις γραμμές τούτες είναι πρωί. Σχεδόν κοντεύει ξημερώματα. Λίγο τα αηδόνια που μού θύμισε παραπάνω ο γέρων Ιωακείμ, λίγο η ολονύκτια προσευχή των Μοναχών…! Κυρία Θεοτόκε Παραμυθία! Όπως τότε, αρχές του 1997 που σε πρωτοσυνάντησα! Αξίωσε την ουτιδανότητά μου, ολονύχτια, να μην παύσω ικέτης να ψάλλω έμπροσθεν τις ιεράς εικόνος Σου: «Τέτρωμαι τω πόθω σου Μαριάμ, φλέγει με ο έρως καθορών σου της ιεράς, εικόνος Παρθένε το κάλλος και την δόξαν και κόρον ου λαμβάνω του μεγαλύνειν σε».

Δημήτριος Λυκούδης, Θεολόγος – Φιλόλογος, ΜΑ. Χρ. Αγωγής και Ποιμαντικής   Πεμπτουσία