Καθιέρωση της απλής αναλογικής με συνακόλουθη κατάργηση του μπόνους των 50 εδρών στο πρώτο κόμμα, δικαίωμα ψήφου από τα 17 έτη και διατήρηση του 3% ως ορίου για είσοδο στη Βουλή προβλέπει το νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση, και αποτελεί την πρόταση της κυβέρνησης για τον νέο εκλογικό νόμο.
Το σχέδιο, που φέρει τον τίτλο, «Αναλογική εκπροσώπηση των Πολιτικών Κομμάτων, Διεύρυνση του Δικαιώματος Εκλέγειν και άλλες Διατάξεις περί Εκλογής Βουλευτών», προτείνει την κατάργηση του μπόνους των 50 εδρών που καθιερώθηκε με τον νόμο 3231/2004 σε συνδυασμό με τον ν. 3636/2008, και το σύνολο των 300 εδρών του Κοινοβουλίου να κατανέμονται με βάση το σύστημα της απλής αναλογικής στα κόμματα που εκπροσωπούνται στη Βουλή, δηλαδή όσα κατάφεραν να περάσουν το πλαφόν εισόδου, το οποίο εξακολουθεί να είναι 3% επί των εγκύρων ψηφοδελτίων της Επικράτειας.
Για τον καθορισμό των εδρών που δικαιούται κάθε εκλογικός σχηματισμός, το σύνολο των ψήφων που συγκέντρωσε στην Επικράτεια πολλαπλασιάζεται με τον αριθμό 300. Το γινόμενο τους διαιρείται με το άθροισμα των έγκυρων ψηφοδελτίων που συγκέντρωσαν στην Επικράτεια όσοι σχηματισμοί συμμετέχουν στην κατανομή των εδρών. Οι έδρες που δικαιούται κάθε σχηματισμός στην Επικράτεια είναι το ακέραιο μέρος του πηλίκου της διαίρεσης.
Αν το άθροισμα των ως άνω ακέραιων μερών των πηλίκων υπολείπεται του αριθμού 300, τότε παραχωρείται, κατά σειρά, ανά μία έδρα και ως τη συμπλήρωση αυτού του αριθμού στους σχηματισμούς, των οποίων τα πηλίκα εμφανίζουν τα μεγαλύτερα δεκαδικά υπόλοιπα.
«Η, κατά το δυνατόν, μεγαλύτερη αντιστοίχηση της κοινοβουλευτικής εκπροσώπησης κάθε πολιτικού κόμματος και συνασπισμού προς την πραγματική εκλογική του δύναμη αποτελεί σημαντική προϋπόθεση για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των πολιτών προς τους δημοκρατικούς θεσμούς και το πολιτικό σύστημα», σημειώνεται στην αιτιολογική έκθεση που συνοδεύει το νομοσχέδιο.
Τονίζεται επίσης ότι «κρίνεται επιτακτική η ανάληψη πρωτοβουλιών που θα αποκαταστήσουν την αντιπροσωπευτικότητα του Κοινοβουλίου και την εμπιστοσύνη των πολιτών σε αυτό, με κορυφαία επιλογή στην κατεύθυνση αυτή την καθιέρωση του εκλογικού συστήματος της απλής αναλογικής, για το σύνολο των εδρών του κοινοβουλίου, χωρίς διακριτική μεταχείριση των μεγαλύτερων και δυνάμει κυβερνητικών κομμάτων έναντι των μικρότερων. Άλλωστε, η πρόσφατη εμπειρία στη χώρα μας αποδεικνύει ότι η κυβερνητική σταθερότητα δεν στηρίζεται σε νομικές ρυθμίσεις ούτε μπορεί να προκύπτει αποκλειστικά ως απότοκος του όποιου εκλογικού συστήματος, αλλά προϋποθέτει την ανάληψη ουσιαστικών πολιτικών πρωτοβουλιών που θα εξασφαλίζουν την κοινωνική συνοχή και ειρήνη, ως προϋπόθεση της ομαλής ένταξης των πολιτών στο κοινωνικό και πολιτικό γίγνεσθαι, και θα διαμορφώνουν τα θετικά εκείνα προτάγματα, που θα είναι σε θέση να συσπειρώνουν και να ενεργοποιούν τις κοινωνικές δυνάμεις».
Προβλέπεται επίσης ότι το δικαίωμα του εκλέγειν έχουν οι πολίτες που συμπλήρωσαν το 17ο έτος της ηλικίας τους, αντί για τα 18 που ίσχυε μέχρι τώρα.
«Το νέο όριο εκλογικής ηλικίας έχει ως στόχο τη διεύρυνση του εκλογικού σώματος μέσω της συμμετοχής περισσότερων πολιτών στις δημοκρατικές διαδικασίες για την ανάδειξη των πολιτειακών οργάνων. Η απονομή του δικαιώματος ψήφου στους νέους των 17 ετών ενισχύει τα δημοκρατικά τους αντανακλαστικά, γεγονός που αποκτά ιδιαίτερη σημασία σε μία περίοδο κρίσης αντιπροσώπευσης και απαξίωσης της πολιτικής», σημειώνεται στην αιτιολογική έκθεση, όπου αναφέρεται ότι η Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης κάλεσε με ψήφισμά της τα κράτη μέλη του Οργανισμού να μειώσουν την εκλογική ηλικία στα 16 έτη.
Για να ισχύσει ο νέος εκλογικός νόμος από τις αμέσως επόμενες εκλογές θα πρέπει να ψηφιστεί από τα 2/3 του συνόλου της Βουλής, δηλαδή να λάβει τουλάχιστον 200 θετικές ψήφους. Σε περίπτωση απλής πλειοψηφίας (από 151 έως 199 ψήφους) τότε η ισχύς του μετατίθεται από τις μεθεπόμενες εκλογές.
Το πλήρες κείμενο του Σχεδίου Νόμου και της αιτιολογικής έκθεσης αυτού έχει αναρτηθεί στον διαδικτυακό τόπο www.opengov.gr/ypes , όπου οι ενδιαφερόμενοι έχουν τη δυνατότητα έως τη Δευτέρα 4 Ιουλίου στις 19:59 να υποβάλλουν τυχόν σχόλια και προτάσεις.
